توسعه تولید ملی از شاخص‌های مهم ارزیابی میزان پیشرفت و توسعه یافتگی اقتصادی و صنعتی کشور است. بدون تردید توسعه صنعت داخلی در رشد کسب و کار، رفاه اجتماعی، بهبود وضعیت اقتصادی و آسایش مردم نقش بسزایی دارد. تحقیقات بیانگر این است که بسیاری از دولت ها با تلاش مستمر صنایع داخلی را به سطحی از رشد و شکوفایی رسانده‌اند تا بتوانند محصولات تولیدی خود را به سایر کشورها صادر کرده و درصد بالایی از اشتغال، درآمد و ارزش‌افزوده کشورشان را به آن اختصاص دهند.

صنعت خودروسازی در ایران با بیش از نیم قرن قدمت، به ‌عنوان لکوموتیو صنعت کشور، یکی از موثرترین بخش‌ها در حرکت به سمت توسعه اقتصادی و از جمله بخش‌های زیربنایی اقتصاد کشور است که فرآیند توسعه را تحت‌تاثیر قرار داده و از عوامل مهم توسعه اقتصادی است و با توجه به‌گستردگی صنایع خودروسازی ایران، این صنعت از حیث اثرگذاری بر توسعه کسب ‌و کارهای مختلف، افزایش فرصت‌های شغلی و ایجاد اشتغال پایدار، توسعه حمل‌ و نقل عمومی، افزایش رفاه اجتماعی نقشی بی‌بدیل دارد.

ارتباط بین صنایع خودروسازی با بخش‌های گوناگون اجتماعی و اقتصادی این باور را تقویت می‌کند که در ایران، صنعت خودرو و صنایع مرتبط با آن، موتور محرک صنعت کشور بوده و از ارکان اصلی اقتصاد و تجارت هستند. بهبود نقش صنعت خودروی کشور در رشد اقتصادی در گرو اجرایی کردن پنج راهبرد است : ایجاد پایگاه تولید خودرو با علامت تجاری داخلی، تاکید بر صادرات خودرو، ایجاد پایگاه تولید قطعات با علامت تجاری داخلی با تاکید بر مزیت‌های داخلی، جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی برای توسعه صادرات و راه‌اندازی مراکز طراحی، آزمون و خدمات مهندسی خودرو در منطقه.اجرای این اقدامات در توسعه صنعت خودرو، بهبود رشد اقتصادی و رونق تولید خودروسازی کشور و ارتقای برند خودروی ملی را به ارمغان می‌آورد.

در بسیاری از کشورها توسعه‌یافته و پیشرفته، صنایع خودروسازی یکی از اجزای مهم اقتصاد ملی به‌ شمار می‌رود و از عوامل اصلی توسعه اقتصادی و از اساسی‌ترین شاخص‌های توسعه اجتماعی کشورهاست. با وجود اینکه صنعت خودرو تنها عامل توسعه به‌شمار نمی‌رود، اما آثار اقتصادی آن در همه زمینه‌ها و فعالیت‌های اقتصادی و صنعتی مشهود است. در بیشتر کشورهای صنعتی، دولت به موازات سرمایه‌گذاری در بخش‌های مهم اقتصادی و کشاورزی، به توسعه و بهبود صنعت خودرو نیز توجه می نماید و به‌طور مستقیم و غیرمستقیم (صنایع مرتبط) در آن سرمایه‌گذاری می‌شود.

بدون شک برای رونق تولید خودرو و توسعه صادرات خودرو با برند ملی، سیاست‌گذاری مناسب در امر پژوهش در عرصه‌های صنعتی می‌تواند در حرکت به سمت خودکفایی و توسعه صنعت نقش‌آفرینی کند. به جرأت می‌توان گفت توسعه‌یافتگی صنعت خودرو ایران در زمینه فناوری و کارآمدی و توانمندی آن، بستر توسعه صنعتی را در کشورمان فراهم می‌کند ؛ از سویی کارشناسان حوزه‌ های اقتصادی و صنعتی معتقدند بخش مهمی از موفقیت‌های راهبردی در زمینه توسعه اقتصادی و کسب ‌وکار، به‌واسطه توسعه فعالیت‌های پژوهشی در خودروسازی و سرمایه‌گذاری در این بخش است.

هر چند ممکن است سرمایه‌گذاری در صنایع داخلی به‌ویژه توسعه صنعت خودرو، بار مالی به همراه داشته باشد، اما آثار مثبتی در پی خواهد داشت. به این لحاظ برای تسریع در روند توسعه این صنعت در کشور و برطرف کردن موانع حوزه خودرو به‌منظور جهانی‌سازی برند خودرو ایرانی، تقبل هزینه‌های این بخش از سوی دولت اجتناب‌ناپذیر است. علاوه ‌بر نقش صنایع خودروسازی در توسعه کسب ‌وکار، ارتباط تنگاتنگ عموم افراد جامعه با صنعت خودرو در زمینه‌های گوناگون حمل‌ ونقل، اهمیت خودرو در زندگی شهروندان از نظر دسترسی به خدمات و رفاه اجتماعی و نقش اساسی آن در ارتقای سطح زندگی و رفاه عمومی در جامعه را دو چندان می‌کند و بیانگر نقش فرهنگی و اجتماعی این صنعت در اجتماع است.

از سویی ارتباط عمیق خودروهای سواری و تجاری و امدادی و... با زندگی شهروندان از نظر دسترسی به رفاه اجتماعی و نقش اساسی انواع خودروها در توسعه حمل ‌و نقل و ارتقای سطح زندگی و رفاه عمومی، بیانگر نقش فرهنگی و اجتماعی این صنعت است. آمیختگی شبکه حمل‌ و نقل و خودروهای عمومی و شخصی، با زندگی مردم از بعد دسترسی به خدمات اجتماعی و رفاهی و نقش‌آفرینی این سیستم در ارتقای سطح کیفی زندگی و رفاه اجتماعی، نشان از نقش اجتماعی بسیار مهم صنعت خودرو در حوزه حمل‌ونقل کشور دارد.

البته با وجود تمام مزیت‌هایی که توسعه صنعت خودرو در توسعه و بهبود حمل ‌و نقل برای خدمت‌رسانی به مردم و افزایش رفاه اجتماعی در جامعه دارد، توجه دولت به تولید خودروهای ایمن، با فناوری جدید و بدون نیاز به سوخت فسیلی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و موجب کاهش اثرات زیانبار زیست‌محیطی، سلامت جامعه ورفا شهروندان شده و آرامش‌خاطر شهروندان جامعه را نیز به‌دنبال خواهد داشت. همچنین برخی مصرف‌کنندگان کالای داخلی خواستار افزایش کیفیت و توان رقابتی تولیدات داخلی با مشابه خارجی هستند اما باید در نظر داشت که صنایع داخلی زمانی امکان تحقیق و افزایش کیفیت را خواهند یافت که از حمایت و توان مالی و سرمایه‌ای قابل‌قبولی برای توسعه پژوهش‌ها و تولید نوآورانه بهره‌مند باشند.

در این ‌راستا بهره‌گیری از فناوری‌های نوین صنعت در خودروسازی و ارتقای کیفی قطعات از مهم‌ترین پیش‌شرط ‌های تولید خودرو با کیفیت است و به‌ اعتقاد کارشناسان حوزه بازار، کیفیت محصول در کنار قیمت مناسب ضامن توسعه فروش و افزایش سهم بازارهای منطقه‌ای و جهانی است که اگر مورد عنایت جدی دولت و تولیدکنندگان قرار گیرد، شکوفایی و جهش در تولید محقق می‌شود. 

بنابراین به ‌منظور جهش تولید و ارتقای برند در خودروسازی ایران، توسعه کسب‌وکار، افزایش رفاه شهروندان، تسریع در بخش حمل ‌و نقل، توسعه گردشگری، افزایش فعالیت‌های اجتماعی و بهبود مستمر سطح کیفی زندگی اجتماعی و توسعه استانداردهای زندگی آحاد جامعه، توجه دولت به سرمایه‌گذاری در تولید خودروهای سواری و تجاری ضرورت دارد و متولیان امر می بایست با حمایت مستمر از صنعت خودروسازی کشور، هم سو با توسعه تولید محصولات جدید با کیفیت رقابتی و تقویت برند، در توسعه بازار تولیدات داخلی در سطح منطقه‌ای و بین المللی همیاری نمایند.

* شهرام شیرکوند ، حائـز 33 رتبه برتر در جشنواره های بین المللی و ملی مطبوعات و خبرگزاری های کشور